Həqiqi səbri yalnız imanın yanında axtarmaq lazımdır. Həqiqi səbir edən düzgün mömindir. İman və səbrin əlaqəsi o qədər səmimi və bir-birinə bağlıdır ki, rəvayətlərdə onların ikisinin baş və bədən ifadəsi ilə adları çəkilibdir: "Səbrin imana nisbəti, başın bədənə olan nisbəti kimidir”. Bu təbir imanın həyatı və mömininin inkişaf və tərəqqisinin, onun səbrinin sayəsində olduğunu, səbirsiz möminin imanının get-gedə aradan getməsini bəyan edir.

İmanla yaşamaq və öz vəzifə və borcunu yerinə yetirmək səbirsiz mümkün deyil. Bu səbəbdən səbir barəsində olan rəvayətləri üç hissəyə – itaət qarşısında olan səbir, günah qarşısında səbir və müsibət üz verən zaman səbir etməyə bölmüşlər.

Allaha bəndəlik, Şeytan qarşısında dözüm – hamısının qarşısında səbrə ehtiyac var. Mömin insanın yaşayışında qarşılaşdığı çətinliklərin müxtəlif əsərləri var. Allah yolunun çətinlikləri və müsibətlərinin qiymətli əsərlərindən biri insanın inkişaf və kamilliyidir. Yəni Allah yolunun çətinlikləri həmişə insanın inkişaf səviyyəsini formalaşdırır. Necə ki, İmam Əli buyurur: "İnsan imanın həqiqətini bu üç xüsusiyyətə malik olmasa, dərk edə bilməz: Dindən xəbərdar olmaq, çətinliklərin qarşısında səbirli olmaq və yaşayışını idarə etməkdə yaxşı tədbirli olmaq".

Görün ki, həyat çətinlikləri qarşısında insanın səbir etməsi imanın həqiqətini dərk etməyə zəminə yaradır. Allah yolunda çəkilən çətinliklər və müsibətlərin başqa bir təsiri axirətdə insana nəsib olan savab və nemətlərdir. İmam Sadiq belə buyurur: "Allah insana həyatın çətinlikləri, xəstəliklər, qohumların müsibəti, iqtisadi problemlər və dünya bəlaları ilə öz nəzər diqqətində yer verir ki, ona səbir və əcir əta etsin".

Bəzən isə kamillik və behişt nemətlərinə yetişmək, yalnız həyatın çətinlik və müsibətlərindən keçməklə müyəssər olar. Bu barədə bir rəvayətə diqqət edin.

İmam Sadiq buyurur: "Bəzən bəndənin Allah yanında dərəcə və məqamı olur. Lakin bəndə bunu öz əməlinin vasitəsi ilə əldə etmir. Buna görə də Allah onu xəstəliyə, fəqirliyə və ya övlad müsibətinə mübtəla edir. Əgər bu bəlaların qarşısında səbir edərsə, Allah ona o dərəcə və məqamı verir". Bu, İmam Hüseynin sözləridir ki, öz yol yoldaşlarına buyurur: "Bilin ki, Allah çətinliklərə dözməklə bəndələrinə dəyərli məqam və dərəcə verir".

Yaşayışın gətirdiyi çətinlik və müsibətlər üçün deyilən qiymətlərə nəzər salmaqla belə nəticə almaq olar ki, imanlı insanlara üz verən müsibət və çətinliklərin iki cəhəti vardır: Biri xoşa gəlməz və pis olan zahiri cəhəti, digəri isə çox gözəl olan həqiqi cəhəti. Bu cəhətdən də rəvayətlər müsibətləri möminlər üçün ilahi hədiyyə və töhfə kimi tanıtdırır: «Çətinliklər Allah tərəfindən hədiyyədir».

Odur ki, görürük Allah peyğəmbərləri və övliyaları müsibətlərin gözəl üzünü görürlər və onun qarşısında təslim və razı olurlar. Yəni müsibətin baş verməsi ilə bağlı heç bir şikayət və giley-güzar olmadığından əlavə razı və şaddırlar. Həqiqəti görən Zeynəb müsibətlərin və çətinliklərin gözəl və həqiqi üzünü gördükdə onlara yaxşı gözlə baxır və onların qarşısında səbir edir.

Zeynəbin həyatı həmişə – uşaqlığından bəri, böyük müsibətlərlə yoldaş olub, babası Peyğəmbəri əldən vermək müsibəti, anası Fatimənin müsibətləri, atası həzrət Əlinin şəhadət müsibəti, qardaşı İmam Həsənin şəhadət müsibəti və Kərbəlanın saysız-hesabsız üzücü müsibətləri ki, dünyanın ən böyük müsibəti sayılır. Zeynəb bu müsibətlərlə səbir və düşüncə ilə qarşılaşdığından onun adı səbrlə qoşa çəkilir. Zeynəbin səbrini övladları, qardaşı, qardaşı balaları və başqa qohumlarının şəhadətində müşahidə etmək olar. Xanımın səbrini südəmər uşağın atası Hüseynin qucağında şəhid olarkən tamaşa etmək olar. Onun səbrini İmam Hüseynin və başqa şəhidlərin cəsədləri yanında İmam Səccada ürək-dirək və təsəlli verərkən görmək olar. Və nəhayət həzrət Zeynəb səbrinin əzəmətini onun İbn Ziyad qarşısında bütün bu müsibətlərə gözəl mövqeyini bəyan edəndə görmək olar: «Gözəllikdən başqa bir şey görmədim».

Allahın salamı olsun Zeynəbi-Kübraya və Allah yolunun bütün fədakarlarına ki, Zeynəbdən dərs alaraq səbir etməyi öz həyat dəftərlərinin sərlövhəsinə yazıblar.

Məhəmməd İştihardi