1. Başqalarına qul olmamağın yolu

Hz. İmam Hüseynin (ə) bir xütbəsindən:
"Ey insanlar! Adı uca olan Allah Təala, qullarını sırf Onu bilib tanımaqları üçün yaratmışdır. Onu tanıyınca Ona ibadət edərlər, Onun qulluğunda olarlar. Ona qulluq edən isə, Ondan başqasına qulluq etməkdən ehtiyacsız olar." (İləluş-Şəraye, c. 1, s. 9)

2. Azad kəslərin ibadəti
"Kimiləri (cənnət nemətlərinə olan) ehtiras və tamahlarından Allaha ibadət edər. Bu cür ibadət tacir sifətli insanların ibadətidir. Kimiləri (cəhənnəm) qorxu(sun)dan Allaha ibadət edər. Bu, kölə sifətli insanların ibadətidir. Kimiləri də nemətlərinin şükrünü əda edə bilmək məqsədiylə Allaha ibadət edər. Budur azad insanların ibadəti, azadların qulluğudur və qulluğun ən yaxşı şəklidir. (Tuhəful-Uqul, s. 246)

3. İtrət kimdir?
İmam Sadiq (ə) atası və cəddi vasitəsiylə Hz. İmam Hüseyndən (ə) belə nəql edir:
"Möminlərin Əmri Hz. İmam Əlidən (ə) "Hz. Rəsulullahın (s) "Mən sizin aranızda iki ağır və qiymətsiz əmanət qoyub gedirəm. Biri Allahın Kitabı və digəri itrətim, Əhli Beytimdir" hədisində "İtrət və Əhli Beyt kimdir?" deyə soruşduqlarında Hz. Əli (ə) belə buyurmuşdu: "Mən, Həsən, Hüseyn və Hüseynin soyundan gələcək doqquz imamdır ki onların doqquzuncusu qiyam edəcək Qaimdir. Kövsər hovuzu kənarında Allahın Rəsuluna qovuşana qədər onlar Allahın Kitabından, Allahın Kitabı da onlardan əsla ayrılmaz . " (Muntəxabul-Əsər, s. 92, Biharul-Ənvardan canlı)

4. Əhli-Beyti (ə) sevmək
"Bizi sevməyi özünüzə vəzifə bilin. Çünki, bizi sevərək Allahın hüzuruna çıxanlar bizim şəfaətimizə nail olacaqlar." (əl-Fusulul-Mühimmə, s. 1185; Ədəbul-Huseyn, s. 135)

5. Məsum İmamlar
Zeyd, atası İmam Zeynul-Abidindən (ə), o da atası İmam Hüseyndən (ə) belə nəql edir:
"Hz. Rəsulullah (s): "Ey Hüseyn!" buyurdu, "Sən imamsan, imam qardaşısan və imam oğulusan, sənin soyundan doqquz məsum imam gələcəkdir ki, doqquzuncuları onların Mehdisidir. Nə xoşbəxt onları sevənə və təəssüflər olsun onlara düşmənçilik edənə!' "(Muntaxabul-Əsər, s. 94)

6. Rəhbərliyə layiq olanlar
İmam Hüseyn (ə.s.) Hürr ibn Yezidi Riyahi və onun adamlarıyla görüşdüyü zaman Əsr namazından sonra oxuduğu xütbənin bir yerində belə buyurdu:
"Ey insanlar! Allahdan qorxaraq haqq sahibini tanısanız, Allah Təala sizdən razı olar. Biz Məhəmməd övladları bu işə (rəhbərlik), layiq olmadıqları bir şeyi iddia edən və sizlərə düşməncə davranıb zülm edən kəslərdən daha layiqik." (İrşadi Müfid, s. 205)

7. Rəhbərliyin şərtləri
İmam Hüseyn (ə), özünü İraqa dəvət edən Kufə xalqının məktublarına yazdığı cavabda belə deyirdi:
"Canıma and içərəm ki, Allahın Kitabıyla hökm edən, ədaləti təmin etmək üçün çalışan, Allahın dininə bağlı qalıb özünü Onun hökm və əmrləri çərçivəsində məsul görən kimsədən başqası imam, rəhbər və başçı olmağa layiq deyil." (İrşadi Müfid, 183).

8. Dövlətin Məqsədi
"Allahım! Sən də bilirsən ki, bizim qiyamımız, səltənət həvəsiylə və ya dünya malına düşkünlüyümüz səbəbindən deyil. Məqsədimiz, sənin dininin ayələrini dirildib müstəqil etmək, sənə aid olan bu yer üzünü islah edib hər yerdə hüzur və təhlükəsizliyi təmin etmək, zülmə düçar olan qullarını zalımların şərrindən qurtarmaq və sənin fərzlərini, sünnələrini və əmrlərini tətbiq etməkdir." (Tuhəful-Uqul, s. 243).

9. İdarəçi şəxsdə bəyənilməyən sifət
"Bir idarəçinin ən pis xüsusiyyəti düşməndən qorxmaq, zəiflərə qarşı mərhəmətsiz davranmaq, kömək və lütfkarlıq etməyin lazımlı olduğu zamanda xəsislik göstərməkdir." (Ədəbul-Hüseyn, s. 68, Mənaqibdən canlı)

10. Alimlərin məsuliyyət və mövqeyi
"İnsanların rəhbərlik və idarəsi Allahın dinini tanıyan və Onun halal və haram mövzusunda etibarlı olan din alimlərinə buraxılmalıdır." (Tuhəful-Uqul, s. 242)

11. Əməllərin yaxşı və pis sifətləri
"Bilin ki, yaxşı əməl tərif və mükafata layiqdir. Yaxşı əməlin həqiqi üzünü görə bilsəydiniz onu, baxışları insana sevinc və fərəh verən gözəl üzlü biri olaraq görərdiniz. Əgər pis əməli lazımınca zehninizdə canlandıra bilməyiniz mümkün olsaydı, insanda nifrət və diksinmə oyadan və dözülməz dərəcədə çirkin birini görərdiniz." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 242)

12. Mömini sevindirmək və fərəhləndirmək
"Hz. Rəsulullahın (s) bu sözü mənim üçün isbat edilmiş vəziyyətdədir: "Namazdan sonra əməllərin ən xeyirli olanı, günah olmayan bir şəkildə mömini sevindirmək və fərəhlənməsini (məsrur olmasını) təmin etməkdir.' " (Biharul-Ənvar, c. 44, s. 192)

13. Yaxşı əməlin mükafatı
Ənəs ibn Malik belə deyir: "Ağamız, İmam Hüseynin (ə) hüzurunda idim. Bu arada içəriyə bir nökər girdi və İmam Hüseynə (ə) bir dəstə çiçək təqdim etdi. İmam, onun bu davranışını dərhal mükafatlandıraraq- "Səni Allah yolunda azad etdim, artıq azadsan."- deyə buyurdu. Buna görə mən heyrətlə -"Ağam!" dedim, "Bir dəstə gül əvəzində bir nökəri azad edirsiniz?!" deyə soruşduqda, İmam "Allah Təala bizi belə öyrədib tərbiyə etmişdir." buyurdu, Rəbbimiz-"sizə hörmət göstərən birinə siz daha çox hörmət edin"-buyurmuşdur. O nökərin mənə hədiyyə etdiyi güldən daha yaxşısı, onun azadlığı idi." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 243 və Biharul-Ənvar, c. 44, s. 195)

14. Dinin dünyaya alət edilməsi
Fərəzdəq belə rəvayət edir: "Kufə çevrimində, yolda Hz. İmam Hüseyn ibn Əliyə (ə) rast gəldim. İmam: "Ya Əba Firas, Kufədən nə xəbər?" deyə soruşdu. Dedim: "Ürəkləri sizinlə, amma qılıncları Əməvilərin xidmətindədir!". "Doğru söyləyirsən!" buyurdu və belə əlavə etdi: "İnsanlar dünyanın köləsidir, dinləri isə yalnız dillərində bir oyuncaqdır, dinləri dünyalarına yaradığı müddət dindardırlar, amma iş sınanmağa gəlincə, həqiqi dindarların çox az olduğunu görərsən!" (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 244 və Tuhəful-Uqul, s. 250)

15. Zülmdən çəkin
İmam Hüseyn (ə) oğlu Əliyə (ə) belə buyurdu:
"Oğlum! Allahdan başqa köməkçisi olmayan birinə zülm etməkdən çəkin!" (Tuhəful-Uqul, s. 251)

16. Günahkarların məhrumiyyəti
"Allahın haram və günah qərar verdiyi bir məqsədin arxasında olan şəxs ümid etdiyi şeyi itirər və qorxduğu şey tez başına gələr." (Tuhəful-Uqul, s. 253)

17. Düşkünlərə kömək
"Kim bir möminin çətinliyini aradan qaldırsa, Allah Təala, onun dünya və axirət çətinliklərini aradan qaldırar. Allah, yaxşılıq edənə yaxşılıq edər, Allah yaxşılıq edənləri sevər." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 242)

18. Nemətin şükrü olaraq yaxşılıq etmək
"İnsanların sizə ehtiyac duyması, Allahın sizə verdiyi nemətlərdən biridir. O halda sizə verilən nemətlərin qədrini bilin və sizə gələn ehtiyac sahiblərinin ehtiyacını ödəyin ki, nemətinizi əzaba çevirmiş olmayasınız." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 244)

19. Qürur sındırmamaq
"Sizə bir ehtiyacını söyləyib əl açan birisi, bu halla qürurunu sizə təqdim edir deməkdir. O halda, siz də öz qürurunuza hörmətlə davranın və onun ehtiyacını ödəyin." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 208 və Biharul-Ənvar, c. 44, s. 196)

20. Din nemətdir
Bir nəfər Hz. İmam Hüseyndən (ə) "Onlara Rəbbinin nemətini söylə..." ayəsinin mənasını soruşdu. İmam belə buyurdu: "Buradakı əmr, Allah Təalanın quluna dinində kömək etdiyi və dini vasitəsiylə lütf etdiyi neməti izah edib söyləməsidir." (Tuhəful-Uqul, s. 251)

21. Qürur üçün xərclənən mal
"Şairlərə nə üçün pul verdiyi soruşulduqda: "Ən yaxşı mal, insanın qürurunun qorunmasına vəsilə olan maldır." buyurdu." (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 243)

22. Ehsan və yardım yağışı
"Bir nəfər "Layiq olmayan birinə ediləcək ehsan və yardım heçə gedər." deyincə, orada olan Hz. İmam Hüseyn (ə) "Elə deyil." buyurdu, "Yaxşılıq və lütfkarlıq dediyin şey leysan yağış kimi yağmalı, yaxşılar da, pislər də ondan faydalana bilməlidirlər." (Tuhəful-Uqul, s. 250)

23. Comərdlik və Xəsislik
Hz. İmam Hüseyn (ə) bir şeirində belə deyir:
"Dünya sənə yardım etdiyində, fələyin çarxı tərsinə dönməmiş sən də dərhal hər kəsə yardım et. Çünki, dünya sənə comərdlik etsə (əlinə mal, mülk keçsə), comərdlik və yardım etməyin onu azaltmaz. Dünya səndən üz çevirəcək olsa, o zaman da xəsislik və əli möhkəm olmaq buna maneə törədə bilməz." (Ədəbul-Huseyn, s. 16, Mənaqibdən canlı)

24. İnsanca şərəfli olmaq
Aşura günü Qeys ibn Əşəs "Yezidin əmrinə təslim ol." dedikdə, İmam (ə) belə buyurdu: "Allaha and içərəm ki, qürursuz insanlar kimi davranıb əsla sizə beyət etməyəcəyəm, qorxaq kölələr kimi igidlik meydanından əsla qaçmayacağam!" (İrşadi Müfid, s. 216)

25. Azad insanların ölümü
"Ölümdən qorxmaq mənə yaraşmaz! Haqqı diriltmək və izzətə qovuşmasını təmin etmək yolunda ölüm nə qədər də asandır! İzzət və şərəf uğrunda ölmək, ölümsüz bir həyata qovuşmaqdır, zillətlə və şərəfsizcəsinə bir həyat isə mütləq ölümdən başqa şey deyil." (Ədəbul-Huseyn, s. 159, İhqaqul-Haqqdan canlı)

26. Möminlə münafiqin fərqi
"Üzr istəyəcəyin bir şeyi etmə. Çünki mömin pis bir şey etməz və bu səbəblə də üzr istəməz. Amma münafiq hər gün pislik edər və bu pisliyi üçün üzr istəyər."(Tuhəful-Uqul, s. 253)

27. Nemətin qədrini bilməmək
" ‘İstidrac nemət içində əzab deməkdir. Hər növ pislik və zülmdən uzaq olan Allah Təala, bir quluna nemətlər verər, o qul bu nemətlərin şükrünü əda etməkdən məhrum olsa istidracda olması deməkdir." (Tuhəful-Uqul, s. 250)

28. "Cənnətə doğru yarış
Cəddim Rəsulullahın (s) belə buyurduğuna şahid oldum: "İki adam arasında anlaşılmazlıq və küskünlük olarsa, biri digərindən əvvəl davranaraq o birisinin könlünü alsa, cənnətə doğru yarışda irəli keçməsi deməkdir." (əl-Fusulul-Muhimmə, s. 186)

29. Əvvəl salam verilər
Bir nəfər İmam Hüseyni (ə) gördüyü zaman "Necəsiniz ağam? Sağlamlıq və afiyət içindəsiniz inşaallah?" deyə sözə başladı. İmam "Sözə başlamazdan əvvəl salam verilər. Allah sənə sağlamlıq və afiyət versin inşaallah." buyurdu və yanındakılara dönüb; "Salam verməyənə qədər kimsəyə sizinlə danışma icazəsi verməyin." deyə əlavə etdi. Tuhəful-Uqul, s. 250)

30. Bir əxlaq dərsi
"Ey insanlar! Yardım və lütfkarlıq edən, qürur və möhtərəmlik qazanar. Xəsislik edən, özünü alçaq hala gətirər. İnsanların ən cömərdi, heç bir qarşılıq gözləmədən yardım edəndir. Əfvi ən uca olan insan, güclü və üstün olduğu zaman bağışlaya bilən insandır. Ən çox sileyi rəhm edən (yaxınlarına baş çəkib hallarını soruşan) kimsə, onunla əlaqəsini kəsənlərə baş çəkib hallarını soruşan kəsdir."
(Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 242)

31. Qeybətin cəzası
İmamın (ə) yanında bir nəfər biri haqqından qeybət edirdi. Bu səbəbdən İmam (ə) ona "Qeybəti tərk et", buyurdu və "Çünki qeybət, cəhənnəm atəşinin itlərinin qidasıdır", dedi. (Tuhəful-Uqul, s. 250)

32. Dünyanın dərhal keçici kölgəsi
"Ey dünya zövqünə alışanlar! Bunlar əsla daimi deyil! Daimi olmayan bir kölgəyə güvənmək əlbəttə axmaqlıq edib aldanmaqdır !" (Ədəbul-Huseyn, s. 15, Mənaqibdən canlı)

33. Azad olmaq
Aşura günü Yezid orduları xeymələrə hücum edərək Hz. İmam Hüseyn (ə) ilə xeymələrin arasını kəsincə, O Həzrət "Təəssüflər olsun sizə ey Əbu Süfyan nəslinin tərəfdarları!" deyə qışqırdı, "Dininiz yoxdursa və axirət əzabından qorxmursunuzsa, heç olmasa dünyanızda mərd və azad yaradılışlı olun! Sizin döyüşünüz mənimlədir, qadınlarla uşaqlardan nə istəyirsiniz?!" (əl-Luhuf, s. 70 və Ədəbul-Huseyn, s. 162)

34. Allahdan yardım istəmək
"Çətinliyə düşdüyün zaman insanlara əl açma. Ruziləri bölüşdürüb paylaşdıran Allah Təaladan qoyub, başqasından ruzi istəmə. Ömrün yetsə, şərqdən qərbə bütün dünyanı gəzə bilsən, özlüyündə xoşbəxt və ya bədbəxt kimsənin olmadığını görərsən. (Yəni, xoşbəxtlik və bədbəxtlik Allahın əlindədir və hər ikisinə də necə çatacağını insan övladına Allah öyrətmişdir.)" (əl-Fusulul-Muhimmə, s. 188.)

35. İmam Hüseynin köməkçilərinin fəziləti
Hz. İmam Hüseynin (ə) Aşura gecəsi səhabələri və köməkçiləri ilə etdiyi danışığından: "Rəbbimi, təriflərin ən gözəliylə tərifləyir, həmdlərin ən yaxşısıyla Ona həmd edirəm. Rahatlıqda da, çətinlikdə də Ona həmd edirəm. Ey Rəbbim! Bizi imamətlə şərəfləndirdiyin üçün sənə şükrlər olsun! Quranla öyrədib yetişdirdiyin, Quranı öyrətdiyin, dininin fiqhinə alim etdiyin, bizə qulaq, göz və ürək lütf etdiyin üçün Sənə həmd edirik! Ey Rəbbim! Bizi şükr edən qullarından et! Mən öz səhabələrim və köməkçilərimdən daha vəfalı bir səhabələr, öz ailə və yaxınlarımdan daha vəfalı bir ailə görmüş, eşitmiş deyiləm! Allah sizdən razı olsun!" (İrşadi Müfid, s. 212)

36. Dünya və Axirət
Şair Fərəzdəqlə danışarkən İmam (ə) irtica ilə bu şeiri söylədi: "Dünya xoş kimi görünsə də, əbədi cənnət diyarı daha çox qiymətlidir. Əgər bu bədənlər bir gün ölmək üçün yaradılmışdırsa, qılıncların kölgəsində şəhidliyi seçmək insana daha çox yaraşar! İnsan övladının ruzisi Allahın təqdiriylə təyin olunduğuna görə, ruzi əldə etmək üçün daha az ehtiras və tamah göstərmək daha yaxşı deyilmi? Sərvət, əgər buraxıb getmək üçün toplanıb yığılırsa, insan övladı tərk edib gedəcəyi şeydə nə üçün bu qədər xəsislik etməkədir?" (Kəşful-Ğimmə, c. 2, s. 240)

37. Ölümün həqiqəti
"Ölüm, sizi sıxıntı və çətinliklərdən qurtarıb ucsuz-bucaqsız cənnət və oradakı əbədi nemətlərə çatdıran bir körpü mövqeyindədir. Həbsdən xilas olaraq saraylarda yaşamaq istəməyən kim var?! Amma sizin düşmənləriniz üçün vəziyyət əlbəttə belə deyil. Onlar saraydan zindana keçər və çətin əzablara düçar olarlar." (Ədəbul-Huseyn, s. 160)

38. Şəhidlik səadəti
İmam Hüseyn (ə) Kərbəlada belə deyirdi: "Allah yolunda şəhid olmağı səadət, zalımlarla birlikdə yaşamağı isə mən çox acı bir zillət bilirəm ." (Tuhəful-Uqul, s. 249)

39. Aşura günü İmam Hüseynin (ə) İrtica ilə oxuduğu şer
"Babam Allahın Elçisi, yaradılmışların ən üstünüdür və Allahın yer üzündə işıldayıb duran çırağı bizik. Mən Əlinin oğluyam, Haşim övladlarının təmiz soylu igidinin! Əlbəttə sırf bu iftixar belə yetər mənə. Peyğəmbər soyunu davam etdirən Fatimə, anamdır mənim, qanad verilən Cəfər əmimdir mənim. Allahın Kitabı bizim aramızda dümdüz bir şəkildə enmişdir, bizim hidayətimiz və vəhyimiz dillərdə dastandır. Bütün insanlar üçün Allahın əmin və etibarlı arxa və sığınacağı bizik və bu həqiqəti insanlara gizli-açıq daim söyləmişik. Kövsər Hovuzunun sahibləri bizik, dostlarımızı şəxsən Hz. Rəsulullahın (s) qədəhiylə Kövsərə şübhəsiz sirab edəcəyik. Bizim Şiəmiz insanlar arasında ən əziz köməkçilərdir, düşmənlərimiz isə qiyamət günü ziyana uğrayacaq olanlardandır." (Nəfəsul-Məhmum, s. 219)

40. Şəhidliyə tərəf qaçmaq
Hz. Əli ibn Hüseyn (ə) belə deyir: "Atam Hz. Hüseyn ibn Əli (ə) ilə Kərbəlaya gedirdik. Harada dayansaq, nə vaxt təkrar yola düşsək həmişə Hz. Yəhya ibn Zəkəriyyənı xatırlayır, ondan danışırdı. Bir dəfə "Allah yanında dünyanın nə qədər dəyərsiz olduğu Yəhyanın başının Yəhudi bir zinakara (fahişəyə) hədiyyə aparılmasından bəllidir." buyurdu." (Biharul-Ənvar, c. 45, s. 298)