Aşura hadisəsində fədakarlıq, daxili və xarici şeytanlarla mübarizə nümayiş olundu. Bu yalnız Şəhidlər ağasının ixlası sayəsində baş verdi. İxlas - yəni ilahi vəzifəni yerinə yetirmək, şəxsi, qrup və maddi maraqları ona qarışdırmamaqdır. Əgər Əbu Abdullahın (ə) vücudunda ilahi ixlas nuru parlamasaydı və möminlərin həmin az qismini öz şüası altına salmasaydı, belə bir hadisə həyata keçə bilməzdi.

Hüseyn ibn Əlinin (ə) hərəkəti ixlaslı, heç bir niyyətin qarışmadığı, Allah üçün, din üçün və müsəlmanların cəmiyyətini islah etmək üçün idi. Buyurdu: "Mәn nә аzğınlığа, nә təkəbbürlülüyə, nә dә fәsаd vә zülm törәtmәyә görә qiyam edirəm". Özünü göstərmək deyil, özü üçün bir şey istəmək deyil, riyakarlıq deyil. Bu hərəkətdə bir zərrə qədər də zülm və fəsad yoxdur. "Bu qiyamda mәqsәdim cәddimin ümmәtini islаh etməkdir". Bu çox mühüm məqamdır. Yəni başqa heç bir qərəz və məqsəd yoxdur. O, pak niyyəti və günəş kimi zehni bulaşdırmır.

Qurani-kərim erkən İslam çağında müsəlmanlara buyurur: "(Ey möminlər!) Yurdlarından təkəbbürlə və özlərini camaata göstərmək üçün çıxanlar kimi olmayın". Və İmam Hüseyn (ə) də burada deyir: "Mәn nә аzğınlığа, nә təkəbbürlülüyə görә qiyam edirəm". İki xətt var. Orada Quran buyurur ki, qürur, xudpəsəndlik və nəfsə pərəstiş üzündən hərəkət edənlərdən olmayın. Yəni həmin növdən olmayan hərəkət ixlaslıdır. Fəsadlı xətdə olan hərəkətdə yalnız "öz" və yalnız "mən" ortaya qoyulur. Riya özünü bəzəmiş, qiymətli bir ata minmiş, özündən ləl-cəvahirat asmış və meydan sulayaraq daxil olur. Haraya? Döyüş meydanına. Təsadüfən döyüş meydanı da həmin insanın və onlarla onun kimi adamın həlak olacağı meydandır. Belə bir insanın daxil olması bu cürdür. Onda yalnız nəfs var; bu bir tərəf.

Qarşı tərəfdə ən yaxşı nümunə Hüseyn ibn Əlidir (ə). Onda eqoistlik, mənəm-mənəmlik, şəxsi, milli və qrup maraqları yoxdur. Bu, Hüseyn ibn Əlinin (ə) hərəkatının ilk xüsusiyyətidir. Gördüyümüz hər hansı bir işdə ixlasımız nə qədər artıq olsa, o işin dəyəri daha çox olar. İxlasdan nə qədər çox uzaqlaşsaq, xudpəsəndliyə, eqoistliyə, özü üçün işləməyə, özü barədə,

şəxsi və milli maraqları barədə fikirləşməyə bir o qədər yaxınlaşmış olacağıq. Tam ixlasla tam eqoistlik arasında geniş bir sahə var. Oradan bu tərəfə sarı nə qədər yaxınlaşsaq, işimizin dəyəri bir o qədər azalacaq, faydası azalacaq, təsir müddəti azalacaq. Məsələnin mahiyyəti belədir. Bir məhsulda qatqı nə qədər çox olsa, bir o qədər tez xarab olacaq; əgər xalis və qatqısız mal olsa, heç zaman xarab olmayacaq. Real nümunələrdən bir misal vuraq: bu ərinti əgər yüz faiz qızıl olsa, xarab olmayacaq, paslanmayacaq, lakin onun tərkibində nə qədər mis, dəmir və bu kimi qiymətsiz metallardan olsa, onun xarab olma ehtimalı çox olacaq. Bu ümumi bir qaydadır.

Mənəvi məsələlərdə isə bu tarazlıq olduqca dəqiqdir. Biz maddi və adi baxışımıza görə anlamırıq, lakin mənəviyyət və bəsirət adamları anlayırlar. Bu işin mütəxəssisi, sərrafı və zərgəri Allah-Taaladır: "Həqiqətən (xalisi qatqıdan) ayıran (Allah) çox dəqiqdir". Əgər bizim işimizdə bir iynə ucu qədər qatqı olsa, həmin işin dəyəri bir o qədər azalacaq və Allah onun təsirini azaldacaq. Allah-Taala əyarı dəqiq tanıyır.

İmam Hüseynin (ə) işi bir iynə ucu qədər də qatqısı olmayan işlərdəndir. Məhz buna görə, bu xalis məhsul indiyədək qalmış və əbədi olaraq qalacaqdır. Bu qrup o səhrada qərib şəkildə öldürüldükdən, bədənləri orada dəfn olunduqdan, onların əleyhinə bu qədər təbliğat aparıldıqdan və tar-mar edildikdən sonra, şəhid olduqdan sonra, Mədinə şəhərinə od vurub - Hərrə hadisəsi sonrakı ildə baş verdi - bu gülüstanı alt-üst və onun güllərini ləçək-ləçək etdikdən sonra kim inanardı ki, bir də kimsə bu gülüstandan gülab ətri duyacaq?! Həmin gülüstanın bir gülünün bu təbiət aləmində qalması hansı təbii qayda ilə uyğun gəlir?! Lakin siz görürsünüz ki, zaman ötdükcə o gülüstanın ətri dünyaya daha çox yayılır. Peyğəmbərin (s) Hüseyn ibn Əlinin (ə) babası olduğunu və onun öz babasının yolunu davam etdirdiyini qəbul etməyən şəxslər də Hüseyni (ə) qəbul edirlər; atası Əlini (ə) qəbul etmirlər, lakin onu qəbul edirlər; Allahı qəbul etmirlər, Hüseyn ibn Əlinin (ə) Allahını qəbul etmirlər, lakin Hüseyn ibn Əlinin (ə) qarşısında hörmət bildirirlər. Bu sözügedən ixlasın nəticəsidir.

Əbu Abdullah (ə) haqlı olaraq anlamışdı ki, onun və köməkçilərinin sonu şəhid olmaq və qana boyanmaqdır. Lakin yaxşı bilirdi ki, onun yolu və sözü həyata keçəcək, həmişə yaşayacaq. Əsas məsələ də insanın ilahi niyyətinin və məqsədinin həyata keçməsidir. Əks təqdirdə, ixlaslı insan üçün öz varlığı mühüm deyil.

Böyük ariflərin biri bir məktubda yazmışdı ki, fərz edək İslamın Böyük Peyğəmbərinin (s) gördüyü və özünə məqsəd seçdiyi bütün işlər görüləydi, lakin başqa bir şəxsin adı ilə. Bu zaman İslam Peyğəmbəri (s) narazı qalardımı? Deyərdimi başqasının adına çıxdığından bunu etməyəcəyəm? Belə idi? Yoxsa məqsədi bu işlərin görülməsi idi və kimin adına yazılması mühüm deyildi? Deməli, məqsəd mühümdür. İxlaslı insan üçün şəxsin əhəmiyyəti yoxdur; onun ixlası var.

Ayətullah Xamenei